Klimaatbestendig bouwen
Laatste update: 22 mei 2025
Over het onderzoek
Het klimaat op aarde verandert en dit heeft grote gevolgen voor mens, natuur en milieu. Door de klimaatverandering wordt het warmer en natter. Ook kunnen er vaker lange periodes van droogte en overstromingen zijn. Gemeente Amsterdam neemt maatregelen om zich aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. Dit heet klimaatadaptatie.
Wij doen onderzoek naar de doeltreffendheid van het klimaatadaptatiebeleid. Hiervoor kijken we naar de aanpak van het college om Amsterdam aan te passen aan klimaatverandering. De gemeente kan hiervoor verschillende maatregelen nemen. Bijvoorbeeld verhardingen verwijderen om wateroverlast te voorkomen of het planten van bomen om hitte tegen te gaan.
In ons onderzoek kijken we naar de klimaatbestendige bouw. Wij onderzoeken wat de gemeente doet en nog meer kan doen om nieuwbouwprojecten klimaatbestendig te maken.
Onze conclusies en adviezen kunnen het college helpen om klimaatbestendig bouwen te versterken. Zo ondersteunen we de realisatie van een klimaatbestendige stad in 2050.
Status
Op 4 oktober 2023 kondigden we de voorbereiding van het onderzoek Klimaatbestendig bouwen aan. Op 30 november 2023 publiceerden we de onderzoeksopzet. We maakten het onderzoek openbaar op dinsdag 27 mei 2025.
Onderzoekers
Klimaatbestendig bouwen is nog niet het nieuwe normaal
De gemeente Amsterdam wil in 2050 zoveel mogelijk voorbereid zijn op het veranderende klimaat. De gemeente wil dit onder andere bereiken door klimaatbestendig te bouwen. Sinds 2014 liep de gemeente voorop met haar deelname aan het programma Rainproof, gericht op een regenbestendige stad. Het programma Rainproof heet nu netwerkaanpak Weerproof, en is verbreed naar thema’s als hitte en droogte.
Gewoon goed
Het college lijkt de ambities nu te temperen. De gemeente stelt geen extra duurzaamheidseisen meer om de woningbouw niet af te remmen. ‘Gewoon goed’ is het nieuwe motto voor woningbouw. De rekenkamer signaleert het risico dat klimaatbestendigheid hierbij ondergeschikt kan raken.
Aanbevelingen van de rekenkamer aan het college
Om klimaatbestendig bouwen als standaard in te voeren zijn er aanvullende acties en middelen nodig. Wij adviseren de gemeente om duidelijk te maken waar klimaatbestendige bouw aan moet voldoen. Ook is het belangrijk om concrete doelstellingen voor de korte en middellange termijn te hebben. De gemeente hoeft deze opgave niet alleen te realiseren, het is belangrijk om ook de inbreng van externe partijen te organiseren. Het college kan actiever gebruikmaken van de bestaande beleidsruimte om haar ambitie te realiseren. En de gemeente kan meer samenwerken met externe partners en gebruikmaken van de lessen uit de huidige praktijk.
Reactie college
Het college onderschrijft dat klimaatbestendig bouwen niet een ambitie is maar een noodzaak om de stad veilig te houden. Ook onderschrijft het college het belang van een integrale aanpak. Het college neemt de aanbevelingen van de rekenkamer grotendeels over. Het college herkent zich echter niet in het risico dat gewoon goed ertoe kan leiden dat klimaatbestendigheid ondergeschikt raakt. Het college neemt het risico wel mee als aandachtspunt in de verdere uitwerking.
Klimaatverandering zorgt voor toenemende schade
- Door klimaatverandering loopt de gemeente meer risico op schade door droogte, hitte, overstroming en wateroverlast.
- Ook zorgt klimaatverandering voor toenemende kosten voor beheer, onderhoud en herstel.
Ambitie gemeente: klimaatbestendig bouwen en inrichten
- De gemeente wil in 2050 zoveel mogelijk voorbereid zijn op het veranderende klimaat.
- De gemeente wil dit onder andere bereiken door klimaatbestendige bouw.
- In het Woningbouwplan 2022-2028 staat dat de gemeente jaarlijks 7.500 woningen wil gaan bouwen.
Normen klimaatbestendig bouwen
- Wat de gemeente verstaat onder klimaatbestendig bouwen is nog niet helemaal duidelijk.
- Voor sommige thema’s zoals wateroverlast zijn er in gemeentelijk beleid concrete bindende normen opgesteld:
- Hemelwaternorm openbare ruimte: de openbare ruimte moet zo ingericht zijn dat er geen schade mag voorkomen bij een bui die eens in de 100 jaar voorkomt (70 mm regenval in één uur). Vitale infrastructuur moet blijven functioneren bij een bui die eens per 250 jaar voorkomt (90 mm in één uur).
- Waterberging op privaat terrein: elke nieuwbouw of ingrijpende renovatie moet een minimale waterberging realiseren van minimaal 60 liter per m2 bebouwd oppervlak. De waterberging loost 1 liter per m2 bebouwd oppervlak per uur op het riool en is na 60 uur leeg.
- Grondwater: nieuw te ontwikkelen gebieden moeten een ontwateringsdiepte hebben van minimaal 90 cm.
- Waterneutrale kelderbouw: kelders moeten waterneutraal worden aangelegd.
- Kruipruimteloos bouwen: bij kruipruimteloos bouwen is de norm voor ontwateringsdiepte 50 cm.
- Voor andere thema’s zoals hitte (in de openbare ruimte) en droogte zijn nog geen bindende normen vastgesteld op gemeentelijk niveau.