Vraag en antwoord

Wat is de (wettelijke) basis van de rekenkamer?
De gemeentewet verplicht iedere gemeente om een rekenkamer of een rekenkamerfunctie vorm te geven (artikel 81a t/m 81k en artikel 182 t/m 185). Amsterdam en Zaanstad hebben de rekenkamer vorm gegeven via een gemeenschappelijk rekenkamer en dat vastgelegd in de regeling Gemeenschappelijke Rekenkamer Metropool Amsterdam.

Welke taak heeft de rekenkamer?
De rekenkamer heeft de in de gemeentewet vastgelegde taak om onderzoek te doen naar de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van het door het gemeentebestuur gevoerde bestuur.

Wat zijn de bevoegdheden van de rekenkamer?
De rekenkamer kan onderzoek doen bij alle onderdelen van de gemeente. Daarnaast is de rekenkamer ook bevoegd om organisaties te onderzoeken die voor meer dan de helft in eigendom zijn van de gemeente of die voor meer dan 50% van hun inkomsten afhankelijk zijn de gemeente. De gemeente of de andere organisaties die onderzocht kunnen worden, moeten de rekenkamer alle informatie ter beschikking stellen die zij nuttig vindt voor een onderzoek.

Voor wie werkt de rekenkamer?
De rekenkamer werkt voor de gemeenteraad, maar is wel onafhankelijk en bepaalt haar eigen onderzoeksagenda. De gemeenteraad kan een verzoek voor onderzoek bij de rekenkamer indienen. In de meeste gevallen zal de rekenkamer een dergelijk verzoek honoreren. Maar de rekenkamer is niet verplicht om dat te doen.

Wat kosten de onderzoeken en wie betaalt ze?
De rekenkamer voert de onderzoeken in de regel in eigen beheer uit. De kosten van de onderzoeken worden daarmee in sterke mate bepaald door de personele kosten. De kosten worden gedragen door de aangesloten gemeenten. Het budget van de Rekenkamer Metropool Amsterdam is meerjarig (6 jaar) door de gemeenteraden van Amsterdam en Zaanstad vastgesteld.

Wie controleert de rekenkamer?
De rekenkamer vraagt om zienswijze aan de gemeenteraad en deelraden ten aanzien van de begroting en verantwoordt zich achteraf over haar werkzaamheden en bestedingen in een eigen jaarrekening en jaarverslag. Een accountant controleert de jaarrekening.

Hoe zorgt de rekenkamer dat zij alle noodzakelijke informatie krijgt?
De gemeentewet geeft een rekenkamer alle bevoegdheden om informatie op te vragen die zij nodig acht. In de regel wordt eerst de ambtelijke organisatie om informatie gevraagd. Als dat verzoek niet wordt gehonoreerd, zullen we ons wenden tot het college en de gemeenteraad.

Brengt de rekenkamer tijdens de uitvoering van het onderzoek hierover informatie uit?
Meestal niet. De resultaten van een onderzoek worden openbaar met de publicatie van het rapport. Soms zijn er deelpublicaties of verschaft de rekenkamer de raden tussentijds informatie over voortgang van een onderzoek.

Bij welke organisaties kan de rekenkamer nog meer onderzoek doen?
De rekenkamer is bevoegd om nadere inlichtingen in te winnen bij gemeenschappelijke regelingen waaraan de gemeente deelneemt, bij vennootschappen, waarbij de gemeente tenminste 50% van het geplaatste aandelen bezit en bij privaatrechtelijke rechtspersonen, waaraan de gemeente een subsidie, lening of garantie heeft verstrekt van ten minste 50% van de baten van de instelling.

Controleert de rekenkamer de jaarrekeningen van de gemeenten?
Nee. De controle van de betreffende jaarrekeningen gebeurt in Amsterdam door de gemeentelijke accountantsdienst, de ACAM en in Zaanstad door een externe accountant. De rekenkamer kan wel vragen de rapporten en onderliggende documenten van de accountant in te zien als dat nuttig is voor een onderzoek.