Evaluatie en verantwoording: passieve houding in verantwoording

Over het onderzoek
Naar schatting worden in Amsterdam jaarlijks 28.000 fietsen gestolen. De gemeente bestrijdt fietsdiefstal met verschillende maatregelen. In Fietsdiefstalbestrijding onderzochten we de doeltreffendheid en doelmatigheid van de drie belangrijkste maatregelen die de gemeente Amsterdam heeft genomen om fietsdiefstal te bestrijden: 1) het gratis graveren van fietsen, 2) het controleren van verwijderde fietsen op diefstal door het Fietsdepot en 3) registercontroles bij fietshandelaren.

De resultaten in 2020
Het doel om het aantal fietsdiefstallen te verminderen, is niet gerealiseerd. Het aantal aangiften is in Amsterdam sinds 2012 zelfs licht gestegen (9%), terwijl landelijk het aantal aangiften met 33% is gedaald. De gemeente heeft zelf maar weinig inzicht of de maatregelen bijdragen aan het verminderen van het aantal fietsdiefstallen en wat het kost. Fietsdiefstalbestrijding wordt al lange tijd op de automatische piloot uitgevoerd. Sinds 2010 is het beleid (inclusief de doelstellingen) niet meer geactualiseerd en zijn de maatregelen niet meer heroverwogen. College en raad worden verder nauwelijks nog geïnformeerd door de ambtelijke organisatie, ook niet bij belangrijke besluiten.

Over het onderzoek
Nederland gaat van het aardgas af. In de gesprekken over de verduurzaming van de warmtevoorziening van Amsterdam nemen warmtenetten al lang een belangrijke plaats in. Voordat we besloten onderzoek uit te voeren naar dit onderwerp, voerden we eerst een verkennend onderzoek uit naar het beleid van de gemeente over de verduurzaming van de warmtevoorziening.

De resultaten in 2019
We constateren dat er een door de gemeenteraad vastgesteld beleidskader ontbreekt voor het verduurzamen van de warmtevoorziening. Daarnaast zijn de beoogde effecten concreet, maar missen deze scherpte. We zien ook dat het beleidsdoel helder en concreet is geformuleerd. Echter zijn de middelen onvoldoende helder en concreet. Tot slot concluderen we dat het beleid niet tijdig is vastgesteld.

Over het onderzoek
Gemeenten voeren steeds meer taken uit in samenwerking met anderen. Dit maakt het voor raadsleden lastig om overzicht en grip te houden op de samenwerkingsverbanden. We onderzochten hoe dit in Zaanstad is.

De resultaten
Wij concluderen dat het Zaanse college de raad op voldoende wijze ondersteunt en de raad overwegend grip heeft op samenwerkingen. Het kan echter beter. Er wordt nog niet gebruikgemaakt van alle mogelijkheden. We hebben vier aanbevelingen voor het college en drie voor de raad.

Over het onderzoek
Eind jaren negentig werd geconstateerd dat de Oostlijn van de Amsterdamse Metro aan groot onderhoud toe was. Het project Metromorfose werd uiteindelijk vanwege de hoge kosten stilgezet. Daarna werd het project voor de renovatie van de Oostlijn opgezet. Dit project bestond uit twee onderdelen: de renovaties van de stations en het verbeteren van de tunnelveiligheid. De problemen die bij dit project ontstonden, leidden tot vertragingen en hoog oplopende kosten. In dit onderzoek wilden we achterhalen wat de achterliggende oorzaken waren voor de gesignaleerde problemen.

De resultaten in 2016
De oorzaken voor de problemen zijn divers en moeten in samenhang worden bekeken. Het was bovendien een complex project om uit te voeren, onder andere omdat de dienstregeling van de metro zo min mogelijk mocht worden verstoord. Daarnaast was er voortdurend druk op het gebied van tijd en geld. Dit zorgde ervoor dat de gemeente machteloos was in de aansturing richting de aannemer.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam wil de hele stad zo snel mogelijk voorzien van een fijnmazig glasvezelnet met zo min mogelijk gemeentelijke middelen. Daarom richtte de gemeente met private partijen het bedrijf Glasvezelnet Amsterdam BV (GNA) op. De gemeente Amsterdam ziet de aanleg van glasvezel als een publieke taak waarvoor zij verantwoordelijk is. Ze kan die verantwoordelijkheid op verschillende manieren invullen. Wij onderzochten of er bijstelling nodig is in de manier waarop de gemeente haar publieke taak via GNA uitvoert. En of er meer algemene lessen zijn te trekken over het deelnemingenbeleid.

Resultaten
We concluderen dat voorafgaand aan de start goed is nagedacht over de uitgangspunten van dit samenwerkingsverband met private partners waarmee de aanleg wordt gerealiseerd, maar dat de uitwerking van het beleid hiaten vertoont en de controle op de uitvoering onvoldoende is geweest.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam streeft naar het verminderen van het aantal (ernstige) verkeerslachtoffers. In het verleden lag de nadruk op de aanpak van punten in de stad waar veel ongevallen gebeuren, de zogenaamde black spots. In Verkeersveiligheid onderzochten we hoe het gesteld is met de verkeersveiligheid in Amsterdam, welke maatregelen de gemeente neemt op de meest gevaarlijke kruispunten in de stad en in hoeverre deze effectief zijn.

De resultaten in 2015
Door de slechte kwaliteit van de landelijke ongevallenregistratie is moeilijk vast te stellen hoe het ervoor staat met de verkeersveiligheid in Amsterdam. Met een slag om de arm kan worden gezegd dat het beeld in Amsterdam niet alleen maar positief is. Het beleid en de uitvoering rondom blackspots is wel voldoende vastgelegd. Maar relevante informatie wordt niet altijd gedeeld met de gemeenteraad. En de snelle en eenvoudige maatregelen, die bij de aanpak van blackspots worden genomen, leiden tot verbeteringen, maar lossen vaak de complexe problematiek van een blackspot niet op.