: Kwaliteit van informatie

Over het onderzoek
Inwoners kunnen het melden als zij op straat of in een park iets zien wat gemaakt of opgeruimd moet worden. Een losse stoeptegel, bijvoorbeeld. Of een volle prullenbak. Alle meldingen over de openbare ruimte komen binnen bij de gemeente. De gemeente moet de binnengekomen meldingen afhandelen en over deze afhandeling communiceren met de melder. Hoe doet de gemeente Zaanstad dit? In Meldingen openbare ruimte onderzoeken we hoe het college van B en W de meldingen van de openbare ruimte afhandelt.

De resultaten
Meldingen openbare ruimte die de gemeente Zaanstad ontvangt, gaan meestal over kapotte lantaarnpalen en rondslingerend afval. Het college in Zaanstad wil dat 95% van reguliere meldingen openbare ruimte binnen 30 dagen wordt afgehandeld (spoedmeldingen binnen 2 dagen) en dat 65% van de melders tevreden is over de afhandeling. Daarnaast streeft het college naar een gebruiksvriendelijk meldproces en het actief informeren van melders over de afhandeling van hun melding. Het college heeft deze ambities nog niet bereikt. De kwaliteit van de informatievoorziening, zowel intern als richting de raad, schiet tekort.

Over het onderzoek
Het riool heeft een belangrijke rol in onze samenleving. De gemeente Amsterdam is verantwoordelijk voor een goede werking van het riool en laat de uitvoering en het beheer ervan over aan Waternet. In dit eerste deelonderzoek naar de gemeentelijke rioolwatertaken onderzochten we de inrichting en aansturing van de gemeentelijke rioolwatertaken. De centrale vraag is: in hoeverre voeren de verschillende partijen de gemeentelijke rioolwatertaken in Amsterdam adequaat uit?

De resultaten in 2021
Op hoofdlijnen werkt de huidige inrichting naar behoren. Over het ontwerp is goed nagedacht. En de gemeente, AGV en Waternet zijn tevreden. We vinden wel dat de inrichting heroverwogen moet worden. Deze is sinds de oprichting in 1997 vrijwel niet veranderd. Door het succes van de samenwerking zijn belangrijke punten uit het oog verloren. Er zijn geen evaluaties, heroverwegingen en herijkingen geweest. Hierdoor is de toekomstbestendigheid van de inrichting in gevaar gekomen. Dit resulteert in incidenten en problemen. Ook is er sprake van een gebrek aan professioneel-kritische houding van het stichtingsbestuur naar de directie toe.

Over het onderzoek
In twee deelonderzoeken nemen we het Amsterdamse jeugdbeleid onder de loep. De kosten voor regionaal ingekochte specialistische jeugdhulp namen de afgelopen jaren sterk toe. De gemeente besloot daarom om het inkoopstelsel voor de jeugdhulp per 1 januari 2021 te wijzigen. Het eerste deelonderzoek gaat over dit nieuwe inkoopstelsel voor hoogspecialistische jeugdhulp: wat zijn de probleemanalyse en beleidsredenering achter dit besluit, zijn deze van voldoende kwaliteit, en vormt het stelsel een passende oplossing voor de gesignaleerde problemen?

De resultaten in 2020
De gemeente acteert met “volle kracht vooruit” en koos voor een geheel nieuw inkoopstelsel. Dat straalt daadkracht uit. Hierbij is echter geen tijd genomen om te reflecteren op wat er fout ging. Door deze onbalans tussen acteren en reflecteren is het de vraag of het nieuwe inkoopstelsel een oplossing is voor de problemen in het huidige stelsel.

Over het onderzoek
Houdt de gemeente Amsterdam meer geheim dan nodig is? Het college van B en W wil open en transparant zijn, en uit zichzelf meer informatie openbaar maken. In Geheimhouding zijn we nagegaan we of dit gebeurde. En in hoeverre het college en de raad bij het opleggen, opheffen en bekrachtigen van geheimhouding handelden volgens de regels en hun eigen kaders.

De resultaten in 2020
De belangrijkste conclusie is dat er, ondanks verbeteringen, meer geheim wordt gehouden dan noodzakelijk is. Het aantal geheime stukken en het aantal vergaderpunten met geheime stukken is toegenomen. Niet alleen binnen deze collegeperiode, maar ook in vergelijking met de vorige collegeperiode die wij onderzochten (april 2009-maart 2011). Voor burgers en zelfs soms voor raadsleden is niet inzichtelijk over welke geheime stukken de raad vergadert. Andere gemeenten zijn op dat punt opener en transparanter.

Over het onderzoek
Het college wil meer Amsterdammers op de fiets en wil het fietsen aantrekkelijker maken, zo staat in het Meerjarenplan Fiets 2017-2022. Daarbij is een van de doelen het verbeteren van de doorstroming, het comfort en de verkeersveiligheid op kruispunten. Wij onderzochten de maatregelen die de gemeente Amsterdam heeft genomen om tien van de drukste kruispunten in Amsterdam vóór 2022 fietsvriendelijk te maken, met een budget van € 1,6 miljoen.

De resultaten in 2020
Het college hanteert een innovatieve aanpak om haar doelen te realiseren. Twee van de tien fietsvriendelijke kruispunten zijn gerealiseerd. Het is onwaarschijnlijk dat alle kruispunten tijdig kunnen worden aangepakt. Het oorspronkelijke budget (€ 1,6 miljoen) is niet toereikend en zal worden overschreden. Hoewel de aangepakte kruispunten iets zijn verbeterd in het voordeel van de fietser, verwachten we niet dat de kruispunten op korte termijn volledig fietsvriendelijk worden. Het college houdt ook rekening met de belangen van andere verkeersdeelnemers en bovendien is de ruimte op kruispunten in Amsterdam schaars.

Over het onderzoek
In Handhaving vakantieverhuur wilden we laten zien hoe doeltreffend en doelmatig de gemeente de regels heeft gehandhaafd voor vakantieverhuur van particuliere woningen. Dus: hoe controleert de gemeente of verhuur van woningen aan toeristen volgens de regels gebeurt? En werkt deze controle?

De resultaten in 2019
De uitvoering van het handhavingsproces van vakantieverhuur verloopt redelijk goed. Wel plaatsen wij kanttekeningen bij de doeltreffendheid en de doelmatigheid. De uitvoering en prioriteiten van het handhavingsproces kunnen scherper. Ook is er nu te weinig aandacht voor het aanpakken van overlast die ontstaat door vakantieverhuur. Verder ontbreekt een heldere analyse van factoren die bijdragen aan het naleven van de regels voor vakantieverhuur. Het inzicht in de doelmatigheid van het handhavingsproces is beperkt, mede door moeilijk toegankelijke en slecht analyseerbare informatie.

Over dit onderzoek
De gemeente is sinds 1 januari 2015 geheel verantwoordelijk voor de Wmo. De gemeente had ook vóór 1 januari 2015 al taken in het kader van deze wet, zoals woningaanpassing, vervoersmiddelen en hulp in het huishouden. Per 2015 zijn een aantal taken naar de gemeente gedecentraliseerd, waaronder ambulante ondersteuning, dagbesteding en beschermd wonen. In Toegang tot ambulante ondersteuning en dagbesteding onderzochten we of de toegang tot de ambulante ondersteuning en dagbesteding goed functioneerde. We keken of de gemeente Amsterdam zicht heeft op deze toegang. Daarnaast beantwoorden we de vraag of de gemeente voldoende heeft gedaan om problemen te verhelpen die in dit veld speelden.

De resultaten in 2019
Het college heeft geen expliciete doelen geformuleerd voor de toegang tot ambulante ondersteuning en dagbesteding. Het gevolg is dat het college ook weinig informatie verzamelt. In het inkoopdocument zijn nog wel uitgangspunten geformuleerd, maar die zeggen alleen iets over het proces van toegang.

Over het onderzoek
In Nederland moeten gemeenten met indicatoren laten zien hoe zij hun beleid uitvoeren. De indicatoren van de gemeente Amsterdam staan in een doelenboom. We onderzoeken in Bruikbaarheid van indicatoren of de indicatoren van de gemeente Amsterdam zorgen voor een helder, relevant en bruikbaar inzicht van door haar behaalde activiteiten en doelen. Kunnen raadsleden en geïnteresseerde burgers de inzichten uit de doelenboom goed gebruiken? We onderzoeken vijf indicatoren uitgebreider. Dit derde deelonderzoek gaat over plusnet voetganger.

Deze indicator is geformuleerd voor de activiteit van de gemeente om het percentage plusnet voetganger te laten voldoen aan de minimale doorloopruimte van 1,80 m.

De resultaten in 2019
Uit ons onderzoek blijkt dat de indicator is gebaseerd op een gedegen en uitgebreid onderzoek, maar het blijft een momentopname. Door veranderingen op straat naderhand kan de beleving van de ruimte door de voetganger ter plaatse toch (aanzienlijk) anders zijn. Ook is het de vraag in hoeverre de afbakening van het plusnet voetganger in alle gevallen goed aansluit op de stoepen in Amsterdam die écht belangrijk zijn voor voetgangers.

Over het onderzoek
Wanneer inwoners en ondernemingen van de gemeente Amsterdam een vergunning aanvragen, moeten ze daarvoor een vergoeding betalen aan de gemeente. Dit zijn leges. Het is een bestuurlijke keuze om de kosten geheel door de aanvrager van de vergunning te laten betalen of deels uit de algemene middelen te betalen. Met Leges bij vergunningaanvragen gaven we inzicht in de rechtmatigheid, doelmatigheid en transparantie van de gemaakte en de te maken keuzes bij het bepalen van de hoogte van de legestarieven bij vergunningaanvragen.

Resultaten in 2019
We concluderen onder andere dat het legesproces kwetsbaar is en meer aandacht vraagt. Het college past niet alle gemaakte keuzes toe, er zijn onvoldoende interne controles, interne kennis wordt onvoldoende benut, de archivering is niet op orde en de verantwoordelijkheden zijn onoverzichtelijk.

Over het onderzoek
In 2014 publiceerden we ons onderzoek Lastige Zaken? Afhandeling van horecaklachten in Amsterdam. In het opvolgingsonderzoek bekeken we in hoeverre het college onze aanbevelingen uit 2014 heeft opgevolgd.

De resultaten in 2019
Het college heeft slechts een van de vier aanbevelingen volledig opgevolgd. De gemeente heeft wel inspanningen verricht om de beoogde veranderingen door te voeren, maar er is – zeker gezien de tussenliggende periode van vijf jaar – onvoldoende resultaat geboekt. Dit leidt ertoe dat we na uitvoering van dit opvolgingsonderzoek opnieuw vier aanbevelingen doen ter verbetering van de klachtafhandeling bij horecazaken en een nieuwe aanbeveling doen die ook op andere delen van de organisatie van toepassing is.

Over het onderzoek
Sinds 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor jeugdhulp. Eerder waren dit de stadsregio en het Rijk. Door deze verandering zou het aanbod van jeugdhulp eenvoudiger, efficiënter en effectiever worden. Ook zou het financieel voordelig zijn. In het najaar van 2018 bleek dat de kosten voor de jeugdhulp in Zaanstad erg opliepen. Inmiddels heeft de jeugdhulp in Zaanstad een tekort van € 3,9 miljoen. In dit onderzoek willen we laten zien hoe dit tekort is ontstaan en wat de gemeente ertegen wil doen. Ook onderzoeken we hoe de gemeente Zaanstad is omgegaan met de aanbevelingen van ons onderzoek uit 2015.

De resultaten
De gemeente Zaanstad heeft het tekort op de jeugdhulpverlening in 2018 niet goed in beeld. Het college heeft eerder aan de raad een tekort van € 3,9 miljoen gemeld. Wij komen op een tekort van € 5,9 miljoen. We concluderen verder dat de gemeente onvoldoende zicht heeft op de oorzaken voor de tekorten op de jeugdhulp. Dit komt doordat de ontwikkeling van het gebruik van en de kosten voor specialistische jeugdhulp niet goed in beeld zijn.

Over het onderzoek
Eind 2017 koos ons burgerpanel voor ‘handhaving en overlast’ als centraal thema voor ons publieksonderzoek van 2018. In dit onderzoek zijn we nagegaan wat de gemeentelijke handhaving heeft bijgedragen aan het bestrijden van sociale overlast in Amsterdam. We onderzochten de kwaliteit van het handhavingsbeleid, de uitvoering ervan en de resultaten die met de aanpak werden bereikt.

De resultaten in 2019
Handhaving draagt nog onvoldoende structureel bij aan het verminderen van sociale overlast. Het college heeft wel een heldere visie op handhaving, maar is weinig duidelijk over de normen van wat acceptabel (gedrag) is en wat niet. Er is te weinig inzicht in de concrete problemen. Daarnaast zijn de ambities van de gemeente hoog. Maar de mogelijkheden om die ambities uit te voeren sluiten daar niet bij aan.

Over het onderzoek
De haven van Amsterdam heeft een bijzonder risicoprofiel. Dat komt, omdat er veel bedrijven zitten met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen. Daarom kunnen de gevolgen van een brand in de Amsterdamse haven een grote impact hebben. Daarnaast blijkt de brandweer niet altijd binnen de wettelijke norm van 8 minuten aanwezig te kunnen zijn. In Brandweerzorg in de Amsterdamse haven onderzochten we de risico’s in de haven: in hoeverre is de brandweerzorg in de Amsterdamse haven (gezien de risico’s) adequaat? En wordt de gemeenteraad hierbij betrokken?

De resultaten in 2018
De brandweer heeft de afgelopen jaren veel maatregelen genomen om de risico’s in de haven te beheersen. Bij de uitvoering zijn echter nog de nodige tekortkomingen. De gemeenteraad krijgt alle informatie over brandweerzorg die het college verplicht is om te geven en is voldoende geïnformeerd over de brandweerzorg in de haven. Het kan echter tijdiger, duidelijker en vollediger. De Amsterdamse gemeenteraad stelt redelijk vaak vragen, ook over de brandweerzorg in de haven. De jaarstukken van de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland krijgen daarbij echter weinig aandacht, terwijl die wel relevante informatie bevatten.

Lees het hele onderzoek op de projectpagina.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam startte in 2009 met Project 1012: een ambitieuze aanpak van de criminaliteit in het postcodegebied 1012. Dit is het oude centrum van Amsterdam dat onder meer bestaat uit de Wallen. In 2011 onderzochten we in Coalitieproject 1012 de  kaderstelling en informatievoorziening van dit project. In 2018 eindigde het langlopende coalitieproject en onderzochten we in ons onderzoek Project 1012 in  hoeverre de gemeente de gestelde doelen heeft bereikt. We hebben daarvoor inzichtelijk gemaakt of de activiteiten van Project 1012 volgens plan zijn uitgevoerd. En welk effect het project heeft gehad op het oude centrum van Amsterdam.

Resultaten in 2018
Onze conclusie is dat er successen zijn behaald in het 1012-gebied, maar dat het niet heeft geleid tot de gewenste economische opwaardering van de oude binnenstad en een doorbraak van de criminele infrastructuur. Om grip te krijgen op de buurt is een aanpak noodzakelijk waarbij ambities en inspanningen meer in evenwicht zijn en deze lang kunnen worden volgehouden.

Over het onderzoek
In 2013 besloot Zaanstad een cultuurcluster te realiseren op een nog open locatie tegenover het stadhuis. Het was de verwachting dat de bouw in 2018 zou starten. In het cultuurcluster moesten diverse culturele organisaties een plek krijgen. Het was de vraag of met alle beoogde deelnemers goede afspraken waren gemaakt. Ook was er onduidelijkheid over de bijdrage van commerciële activiteiten aan het rond krijgen van de exploitatie. Wij onderzochten wat de stand van zaken was inzake de participatie van instellingen in het cultuurcluster en de exploitatie van het gebouw.

De resultaten
Onze belangrijkste conclusie is dat er geen aanleiding is om de toekomstige participatie in het cultuurcluster nader te onderzoeken. Wel constateren we dat er aan de toekomstige exploitatie van het cultuurcluster een aantal risico’s zijn verbonden. Nadat de gemeenteraad in 2018 besloot dat het cultuurcluster niet zal worden gebouwd, zijn wij het onderzoek definitief gestopt.

Over het onderzoek
In Wachten op opvang onderzochten we twee opvangketens: opvang van dak- en thuisloze (maatschappelijke opvang) en beschermd wonen. In Amsterdam hebben in 2016 ten minste 1.612 daklozen zich gemeld bij de gemeente om toegang te krijgen tot maatschappelijke opvang. Voor beschermd wonen meldden hulpverleners 1.246 cliënten aan. Niet iedereen die zich meldt krijgt ook toegang tot opvang. En als is besloten dat cliënten recht hebben op opvang, moeten zij in de praktijk vaak wachten op een plaats in een voorziening. We onderzochten in hoeverre het gemeentebestuur een adequate toegang realiseerde tot de opvang voor (dreigend) dak- en thuislozen. En in hoeverre dit bestuur in voldoende mate de belemmeringen wegnam om uit de opvangketen in-, door- en uit te stromen.

De resultaten in 2017
Het college spant zich in om de maatschappelijke opvang en het beschermd wonen op passende en integrale wijze te bieden aan iedereen die daar recht op heeft. In 2016 werden ruim 3.500 mensen opgevangen. Toch is het voor daklozen en mensen met een psychiatrische problematiek niet eenvoudig om een opvangplaats te krijgen die past bij hun situatie. Het toegangsproces is complex en door gebrek aan opvangplaatsen moeten zij gemiddeld een jaar wachten. Verandert hun situatie op enig moment nadat ze geplaatst zijn, dan worden cliënten opnieuw op een wachtlijst gezet. Het college heeft geen zicht op de effectiviteit van de ondersteuning en door het vele wachten en de tekortschietende ondersteuning wordt de zorg nodeloos duur en kunnen mensen hun situatie niet verbeteren.

Over het onderzoek
De gemeente wil bewonersondersteuning en belangenbehartiging aanbieden als basisvoorziening aan alle Amsterdammers. Voor deze basisvoorziening ontvangen ASW/WSWonen (thans !Woon), de Huurdersvereniging Amsterdam (HA) en het Emil Blaauw Proceskostenfonds jaarlijks een subsidie. We onderzochten hoe de gemeente borgt dat de beschikbaar gestelde subsidies doeltreffend, doelmatig en rechtmatig worden besteed. De ASW en HA waren organisatorisch sterk aan elkaar verbonden. De gemeente wilde de organisatorische banden tussen de ASW en HA ontvlechten. Wij hebben in dit onderzoek tevens bekeken hoe de gemeente dit proces heeft aangestuurd.

De resultaten in 2017
We constateren dat de subsidieaanvragen voldoende informatie bevatten om te beoordelen of de activiteiten van de instellingen aansluiten op het gemeentelijk beleid. De informatie om de doelmatigheid van het beleid en de doelmatigheid van de bedrijfsvoering van de instellingen te beoordelen, is echter nog onvoldoende of wordt te weinig gebruikt. Het ontvlechtingsproces van de Huurdersvereniging Amsterdam (HA) en ASW (thans !WOON) had beter gekund.

Over het onderzoek
De leesbaarheid van de jaarstukken van de gemeente Amsterdam staat al een tijdje in de aandacht. Al vóór ons onderzoek uit 2017. En na ons onderzoek waren de jaarstukken iets leesbaarder. Maar bij de Jaarrekening 2015 wees de rekeningencommissie (en ACAM) de gemeente weer op de gebrekkige leesbaarheid: redengevende verklaringen misten en het financiële verhaal was te gefragmenteerd. Dus hoewel de gemeente de afgelopen jaren moeite had gedaan om de informatie van haar jaarstukken toegankelijker te maken, waren er nog stappen te maken.

Resultaten in 2017
We constateren in dit onderzoek dat het nog erg moeilijk is om snel en compact een samenhangend beeld van de financiële positie van de gemeente Amsterdam te krijgen. Benodigde informatie is niet altijd beschikbaar of is soms onjuist. Ook wordt de informatie lang niet altijd goed toegankelijk gepresenteerd. Zo ontbreekt vaak een meerjarig perspectief en komt het ook nog voor dat duidingen van de gepresenteerde informatie ontbreken.

Over het onderzoek
De discussie over externe inhuur en de wens tot regulering speelt bij verschillende gemeenten. Dit geldt ook voor Amsterdam. Regulering is lastig omdat gemeenten te maken hebben met meer taken, terwijl er ook een streven is naar compacte en flexibele organisaties. Bij veel gemeenten is er ook met een mismatch tussen personeelsvraag en –aanbod door uitstroom van ervaren medewerkers, vacaturestops en een lage interne doorstroom. Door deze ontwikkelingen en de publieke en politieke aandacht voor externe inhuur wordt de bestuurlijke afweging om al dan niet in te huren complex. Met Inhuur met beleid wilden we inzichtelijk maken hoe het gemeentebestuur handelt op het gebied van externe inhuur.

Resultaten in 2017
De hoofdconclusie is dat in de gemeente Amsterdam nog geen sprake is van integraal en samenhangend inhuurbeleid. Het huidige beleid is te typeren als onvolkomen, complex en warrig. We doen vijf aanbevelingen om het beleid te verbeteren. En om een adequate informatievoorziening te realiseren, zodat in de toekomst doelmatige en doeltreffende inhuur wel mogelijk is, en kan worden gecontroleerd.

Over het onderzoek
Het belang van gezonde gemeentefinanciën is groot. Als de financiën niet op orde zijn, komt immers de goede uitvoering van gemeentelijke taken in het geding. De financiële positie van een gemeente is echter voor niet-deskundigen vaak moeilijk te doorgronden. De oplossing om eenvoudig en compact informatie over de financiële positie van een gemeente te delen, wordt steeds meer gezocht in het gebruik van kengetallen.

De resultaten
We concluderen dat de kengetallen geen gedetailleerd beeld opleveren van de financiële positie van een gemeente, maar een samenhangend en compleet verhaal op hoofdlijnen. De gemeente spant zich in om financiële informatie toegankelijk te maken voor een breder publiek. Maar soms is het nog moeilijk om snel een bondig en samenhangend beeld van haar financiële positie te krijgen.

Over het onderzoek
Eind jaren negentig werd geconstateerd dat de Oostlijn van de Amsterdamse Metro aan groot onderhoud toe was. Het project Metromorfose werd uiteindelijk vanwege de hoge kosten stilgezet. Daarna werd het project voor de renovatie van de Oostlijn opgezet. Dit project bestond uit twee onderdelen: de renovaties van de stations en het verbeteren van de tunnelveiligheid. De problemen die bij dit project ontstonden, leidden tot vertragingen en hoog oplopende kosten. In dit onderzoek wilden we achterhalen wat de achterliggende oorzaken waren voor de gesignaleerde problemen.

De resultaten in 2016
De oorzaken voor de problemen zijn divers en moeten in samenhang worden bekeken. Het was bovendien een complex project om uit te voeren, onder andere omdat de dienstregeling van de metro zo min mogelijk mocht worden verstoord. Daarnaast was er voortdurend druk op het gebied van tijd en geld. Dit zorgde ervoor dat de gemeente machteloos was in de aansturing richting de aannemer.

Over het onderzoek
In de gemeente Amsterdam liggen circa 1.900 bruggen. De centrale stad van de gemeente Amsterdam is verantwoordelijk voor het gehele beheer en onderhoud van de circa 280 bruggen in de stedelijke infrastructuur van de stad. De stadsdelen zijn verantwoordelijk voor het gehele beheer van het overgrote deel van de overige ongeveer 1.420 bruggen. In dit onderzoek bekeken we in hoeverre het beleid voor beheer en onderhoud van bruggen in Amsterdam doelmatig en doeltreffend was.

De resultaten in 2015
We kwamen tot de conclusie dat het (nog steeds) ontbreekt aan uitgewerkt beleid voor het beheer en onderhoud van de Amsterdamse bruggen. Bovendien was het lastig te doorgronden hoe de gemeente in de praktijk de ongeveer 280 bruggen beheert en onderhoudt. We konden daarom niet vaststellen of het beleid voor het beheer en onderhoud van bruggen doeltreffend en doelmatig is.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam wil de hele stad zo snel mogelijk voorzien van een fijnmazig glasvezelnet met zo min mogelijk gemeentelijke middelen. Daarom richtte de gemeente met private partijen het bedrijf Glasvezelnet Amsterdam BV (GNA) op. De gemeente Amsterdam ziet de aanleg van glasvezel als een publieke taak waarvoor zij verantwoordelijk is. Ze kan die verantwoordelijkheid op verschillende manieren invullen. Wij onderzochten of er bijstelling nodig is in de manier waarop de gemeente haar publieke taak via GNA uitvoert. En of er meer algemene lessen zijn te trekken over het deelnemingenbeleid.

Resultaten
We concluderen dat voorafgaand aan de start goed is nagedacht over de uitgangspunten van dit samenwerkingsverband met private partners waarmee de aanleg wordt gerealiseerd, maar dat de uitwerking van het beleid hiaten vertoont en de controle op de uitvoering onvoldoende is geweest.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam streeft naar het verminderen van het aantal (ernstige) verkeerslachtoffers. In het verleden lag de nadruk op de aanpak van punten in de stad waar veel ongevallen gebeuren, de zogenaamde black spots. In Verkeersveiligheid onderzochten we hoe het gesteld is met de verkeersveiligheid in Amsterdam, welke maatregelen de gemeente neemt op de meest gevaarlijke kruispunten in de stad en in hoeverre deze effectief zijn.

De resultaten in 2015
Door de slechte kwaliteit van de landelijke ongevallenregistratie is moeilijk vast te stellen hoe het ervoor staat met de verkeersveiligheid in Amsterdam. Met een slag om de arm kan worden gezegd dat het beeld in Amsterdam niet alleen maar positief is. Het beleid en de uitvoering rondom blackspots is wel voldoende vastgelegd. Maar relevante informatie wordt niet altijd gedeeld met de gemeenteraad. En de snelle en eenvoudige maatregelen, die bij de aanpak van blackspots worden genomen, leiden tot verbeteringen, maar lossen vaak de complexe problematiek van een blackspot niet op.

Over het onderzoek
Horeca vervult een belangrijke functie in de stad Amsterdam, maar kan voor bewoners ook een bron van overlast zijn. Jaarlijks dienen honderden Amsterdammers dan ook een klacht in over een horecaonderneming in hun woonomgeving. Omdat horecaoverlast een prominent terugkerend thema is dat zich lastig laat oplossen, hebben wij onderzocht in hoeverre de afhandeling van horecaklachten in de stadsdelen Zuid en Centrum efficiënt was ingericht en of de gemeente ervan kon leren.

De resultaten in 2014
We concluderen dat de kwaliteit van de registratie en afhandeling van horecaklachten nog onvoldoende is voor een lerende organisatie.

Over het onderzoek
In Beheer van sporthallen en sportparken onderzochten we of er bij de stadsdelen Nieuw-West, Noord, Oost en Zuid voldoende informatie beschikbaar was om inzicht te krijgen in het sport(accommodatie)beleid van de stadsdelen, en de beschikbare kosten en opbrengsten per sportaccommodatie. We deden dit in twee fases. In deze fase (fase 2) deden we diepgaander onderzoek naar een aantal specifieke accommodaties. We onderzochten of er verschillen te zien zijn in doelmatigheid tussen vormen van gemeentelijk beheer van sportaccommodaties.

De resultaten in 2014
De belangrijkste conclusie is dat bij alle exploitanten (gemeente of particulier) de kwaliteit van de informatie onvoldoende is voor een professionele aansturing en verantwoording.

Over het onderzoek
In hoeverre verwijderen de stadsdelen fietsen rechtmatig, transparant en efficiënt? Wij onderzochten dat in Verwijderen van fietsen. Aanleiding voor ons onderzoek waren klachten van burgers over onrechtmatige verwijdering van hun fiets. Ook bleek dat de stadsdelen geen goed zicht hadden op de kosten van fietsparkeren.

De resultaten in 2014
Verwijdering van fietsen vindt meestal rechtmatig plaats, maar niet altijd. Waarschuwingsstickers voldoen niet aan de wettelijke eisen, en de juridische grondslag bij het verwijderen van fietsen bij evenementen is onduidelijk. Er zijn ingewikkelde regels voor het verwijderen van fietsen en de communicatie hierover richting burgers kan veel beter. Daar komt bij dat elk stadsdeel zijn eigen werkwijze en definities gebruikt voor overlastgevende fietsen.

Over het onderzoek
Jaarlijks innen de Amsterdamse stadsdelen grote bedragen aan fiscale parkeeropbrengsten. Daarvan is in 2012 ongeveer € 62 miljoen beschikbaar voor de stadsdelen om hun eigen parkeer-, verkeer- en vervoerbeleid nader vorm te geven. Maar wat willen de verschillende stadsdelen precies bereiken met hun parkeerbeleid? En hangt het beleid van de verschillende stadsdelen met elkaar samen? Dat onderzochten we in Parkeren in Amsterdam.

De resultaten in 2013
Het parkeerbeleid van de stadsdelen in de gemeente Amsterdam is weinig concreet geformuleerd. Hierdoor is achteraf moeilijk vast te stellen of het beleid effectief is geweest. Daarnaast is er over het algemeen weinig aandacht voor samenhang tussen het parkeerbeleid van de verschillende stadsdelen.

Over het onderzoek
In Schuldhulpverlening in Bos en Lommer en Zuidoost (2007) constateerden we een aantal knelpunten op het gebied van schuldhulpverlening. De gemeente had met name geen goed zicht op het succes van de uitgevoerde trajecten. In 2013 onderzochten we in hoeverre de resultaten van de schuldhulpverlening anno 2013 inzichtelijk waren en op welke wijze hierover gegevens verzameld werden.

De resultaten in 2013
De gemeente is op de goede weg met het verzamelen van informatie over de geleverde prestaties, succes- en faalfactoren bij deze prestaties en de bereikte effecten. De nieuwe schuldhulpverleningsmonitor maakt de prestaties en resultaten van de schuldhulpverlening namelijk op een gedetailleerd niveau inzichtelijk. Naast deze kwantitatieve gegevens worden kwalitatieve gegevens verzameld door (een) kwaliteitsconsulent, klanttevredenheidsonderzoeken en klachtenoverzichten. Tot slot worden de verzamelde gegevens besproken in kwartaaloverleggen.

Over het onderzoek
Door de overheveling van taken van het Rijk en de stadsregio naar de gemeente wordt de gemeente Amsterdam in 2015 verantwoordelijk voor een fors budget voor de jeugdzorg. Dit stelt steeds hogere eisen aan de regievoering door de gemeente. Wij onderzochten twee reguliere aanpakken binnen het jeugddomein: de aanpak van risicojongeren in de jeugdnetwerken 12+ en de aanpak van risico- en multiprobleemgezinnen. Daarnaast onderzochten we hoe de gemeente haar regiefunctie invult bij de Top600-aanpak en welke lessen daaruit te trekken zijn voor de gemeentelijke regie in het jeugddomein.

De resultaten in 2013
We concluderen dat het informatiesysteem waarin de gemeente al veel investeerde onvoldoende wordt benut. De gemeente voert op veel plekken binnen het jeugddomein regie. Het onderzoek laat zien dat daar nog het nodige kan worden verbeterd. De gemeente heeft haar rol richting externe partners en de taakverdeling tussen stad en stadsdelen niet altijd even helder gedefinieerd. Voor de verbetering van de regierol kan worden gekeken naar de wijze waarop de gemeente regie voert binnen de Top600-aanpak. Daaruit blijkt onder andere dat bestuurlijke aandacht, monitoring van resultaten en commitment van de partners belangrijke elementen zijn voor goede regie.

Over het onderzoek
In dit opvolgingsonderzoek bekeken we in hoeverre de aanbevelingen uit Handhaving openbare ruimte (gepubliceerd in 2009) door de stadsdelen Nieuw-West en Oost waren uitgevoerd.

De resultaten in 2013
Bij beide stadsdelen blijkt dit niet volledig het geval. Stadsdeel Nieuw-West is wel verder met het uitvoeren van de aanbevelingen dan stadsdeel Oost. Stadsdeel Nieuw-West heeft acht aanbevelingen uitgevoerd, zes gedeeltelijk en twee aanbevelingen niet. Stadsdeel Oost heeft geen van de aanbevelingen volledig uitgevoerd: vijf aanbevelingen zijn niet uitgevoerd en vier zijn gedeeltelijk uitgevoerd.

Over het onderzoek
De Amsterdamse stadsdelen hebben een omvangrijk vastgoedbezit met een waarde van tientallen miljoenen euro’s per stadsdeel. In de bestuursperiode 2010-2014 waren alle stadsdelen van plan een deel van dit bezit te verkopen. Dit roept de vraag op of het verkoopbeleid van stadsdelen doeltreffend is. Bij elk van de zeven stadsdelen onderzochten we in 2011 en 2012 recent afgeronde verkopen en gingen we na op welke wijze de stadsdelen van plan waren om in de toekomst vastgoed te verkopen. Per stadsdeel is een bestuurlijk en onderzoeksrapport uitgebracht.

Resultaten in 2012
We komen tot de conclusie dat er vooraf meer aandacht nodig is voor een strategische analyse bij de verkoop van vastgoed. Door vooraf vast te leggen welke (beleidsmatige en financiële) doelstellingen worden beoogd krijgen stadsdelen meer grip op het verkopen van vastgoed. Om dit te kunnen doen, is het wel noodzakelijk om goed inzicht te hebben in het vastgoedbezit.

Over het onderzoek
We publiceerden in 2008 en 2009 twee onderzoeken naar het Amsterdamse kunst- en cultuurbeleid: Kunst- en cultuurbeleid. Doelbereik en controle, en Kunst- en cultuurbeleid. Verdeling subsidies en cultureel ondernemerschap. In totaal deden we 23 aanbevelingen voor de verbetering van het Amsterdamse kunst- en cultuurbeleid. In dit opvolgingsonderzoek bekeken we in hoeverre het college onze aanbevelingen heeft uitgevoerd.

De resultaten in 2012
Het college heeft dertien aanbevelingen volledig uitgevoerd, negen aanbevelingen gedeeltelijk en één aanbeveling niet. In ons opvolgingsonderzoek concluderen we verder dat het beleid concreter kan, dat de vermogenstoets niet wordt gebruikt bij subsidieverlening, er onduidelijkheid is over de criteria voor het opleggen van een egalisatiereserve en dat de verantwoording over het toezicht door de culturele instellingen meer specifiek kan worden gemaakt.

Over het onderzoek
De Amsterdamse ambtelijke organisatie is de afgelopen 25 jaar veranderd. Er zijn bijvoorbeeld nieuwe stadsdelen gevormd en daarna weer samengevoegd. Wij wilden onderzoeken hoe in deze periode de omvang van het personeelsbestand is ontwikkeld. Dit hebben we gedaan in de vorm van een verkenning. Het doel van deze verkenning was om te beoordelen of er redenen waren om verder onderzoek te doen.

Resultaten in 2011
We concluderen dat onderzoek naar ontwikkelingen in de doelmatigheid van het ambtelijk apparaat lastig, zo niet onmogelijk, is. De kwaliteit van de historische personeelsgegevens is daarvoor te beperkt. Daarnaast kunnen veranderingen in aantallen fte natuurlijk ook te maken hebben met taakverzwaring (of taakvermindering) in plaats van met minder (of meer) efficiëntie van het ambtelijk apparaat. We denken dat ook in een groot onderzoek met meer en meer nauwkeurige indicatoren voor de taakverzwaring niet goed mogelijk zal blijven om een betrouwbare uitspraak te doen.

Over het onderzoek
Voor de re-integratie van bijstandsgerechtigden is in de periode 2007-2010 gemiddeld € 10,5 miljoen per jaar beschikbaar. Dit budget wordt verstrekt vanuit de doeluitkering van het Rijk voor de Wet werk en bijstand (het zogenaamde werkdeel). We onderzochten de wijze waarop het re-integratiebeleid in Zaanstad is vormgegeven, welke resultaten er met het re-integratiebeleid zijn behaald en op welke wijze de gemeente Zaanstad toezicht houdt op re-integratie bedrijven.

De resultaten
We vinden dat de beleidsformulering van de gemeente Zaanstad op het terrein ven re-integratie kan worden verbeterd, en dat de gemeente meer transparant kan zijn over de behaalde resultaten. Daarnaast kan de gemeente scherper zijn op de uitvoering van het re-integratiebeleid.

Over het onderzoek
Het Coalitieproject 1012 is een groot, complex en ambitieus project: in het wallengebied moet de criminele infrastructuur worden doorbroken en het entreegebied van Amsterdam moet worden opgewaardeerd. In dit beperkte onderzoek zijn we nagegaan in hoeverre de kaderstelling en de informatievoorziening aan de raden over het project voldoende is. Hebben de raden de door hen gewenste grip op het coalitieproject?

Resultaten in 2011
Wij concludeerden dat dit nog niet het geval is. Hoewel de ambitie van het project duidelijk is, vinden we dat de plannen nog niet duidelijk maken hoe deze ambitie moet worden gerealiseerd. Het is onduidelijk in hoeverre commerciële activiteiten die gevoelig zijn voor criminele invloeden moeten verdwijnen. Ook zijn de verwachte kosten nog niet helemaal in beeld gebracht. Dit maakt het voor de gemeenteraad en de stadsdeelraad Centrum moeilijk om echt grip te krijgen op het project en afgewogen besluiten te nemen. Hiervoor moeten de plannen verder worden uitgewerkt. En is meer toegesneden informatie noodzakelijk over de voortgang over het project.

Over het onderzoek
Handhaven van wetten en regels vraagt om het maken van keuzes. De beschikbare capaciteit is nu eenmaal nooit toereikend om op alle terreinen alles te kunnen handhaven. Het bestuur van de gemeente maakt de keuzes. In Handhaving openbare orde onderzochten we het beleid en de uitvoering van handhaving openbare ruimte in Zaanstad.

De resultaten
Op grond van het onderzoek concluderen we dat de gemeente Zaanstad geen doelen heeft gesteld voor het beoogde gedrag van burgers en geen goede afweging heeft gemaakt over de in te zetten handhavingsmaatregelen. Ook kan de gemeente geen goede inschatting maken van de benodigde capaciteit en kosten. En kan het moeilijk bepalen of de ingezette handhavingscapaciteit bijdraagt aan het behalen van het beleidsdoel.

Over het onderzoek
In de afgelopen jaren heeft het onderwerp inburgering landelijk en in Amsterdam veel politieke aandacht gekregen. In Amsterdam verliep de invoering van de Wet Inburgering in 2007 moeizaam. Naar aanleiding daarvan stelde de gemeenteraad vragen over de wijze waarop de gemeente tot afspraken kwam met inburgeraars over inburgeringstrajecten. Ook liet het college van B en W diverse onderzoeken uitvoeren. Wij deden een beperkt onderzoek naar de kwaliteit van informatievoorziening aan de gemeenteraad.

De resultaten in 2010
Hoewel de kwaliteit van de informatie in de voortgangsrapportages aan de gemeenteraad de afgelopen jaren is toegenomen, constateren we dat de kwaliteit van de informatie over taal- en inburgeringstrajecten nog niet voldoende is. De informatie aan de raad gaat vooral over het aantal gestarte taal- en inburgeringstrajecten. Aangezien niet alle trajecten met succes worden afgerond, krijgt de raad daarmee onvoldoende inzicht in de resultaten van inburgering. Informatie over de trajecten die inburgeraars met succes afronden, is maar beperkt aanwezig. Doordat de gemeenteraad geen inzicht heeft in de resultaten kan zij ook niet beoordelen of de gemeente het risico loopt een deel van de vergoedingen van het Rijk voor inburgering mis te lopen.

Over het onderzoek
Volgens de Amsterdamse Armoedemonitor 2008 hadden in Amsterdam ongeveer 69.000 huishoudens een laag inkomen. De gemeente Amsterdam voert armoedemaatregelen uit om te voorkomen dat deze huishoudens vanwege financiële belemmeringen onvoldoende kunnen meedoen aan de samenleving. Onderdeel van het armoedebeleid is het verstrekken van inkomensondersteuning. Vanwege de omvang van het aantal huishoudens met een laag inkomen, de financiële omvang van de gemeentelijke inkomensondersteuning en de complexiteit van de uitvoering, onderzochten we in Armoedebeleid in Amsterdam de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van de inzet van inkomensondersteunende maatregelen.

De resultaten in 2010
Met de Armoedemonitor krijgt de gemeente Amsterdam steeds beter grip op de Amsterdamse minimahuishoudens die zij financieel wil ondersteunen. Toch is een deel van deze minima buiten beeld van de gemeente. Wij schatten het werkelijke aantal minimahuishoudens in Amsterdam op ongeveer 80.000 in plaats van 69.000 volgens de Amsterdamse Armoedemonitor. Daardoor schatten we het bereik van de gemeentelijke armoedemaatregelen ook lager (60%) in dan de gemeente (69%). Door verbeterde procedures en controle is het aantal fouten bij financiële steun aan minimahuishoudens sterk afgenomen, maar is de toegankelijkheid om een beroep te doen op gemeentelijke financiële steun verminderd.